Акыйкатчы институтунун кызматкерлери жабык мекемелерде, анын ичинде КРнын Улуттук коопсуздук мамлекеттик комитетинин (УКМК) абагына кармалгандардын кармоо шарттарына туруктуу негизде мониторинг жүргүзүп келет.
8-сентябрда Институттун кызматкерлери УКМКнын абагында кармалгандардын кармоо шарттарына мониторинг жүргүзүштү.
Камералар текшерилип, кармалып тургандар менен сүйлөшкөн кезде төмөнкүдөй кемчиликтер аныкталды.
60 орунга деп чектелген тергөө изоляторунда 76 адам кармалып турат. КРнын Министрлер кабинетинин 2022-жылдын 28-ноябрындагы (№ 655-р) буйругунда каралган маалымат такталары менен жашыруун кутулар жок.
Мониторинг маалында фельдшер эмгек өргүүсүндө жүргөндүктөн жок экени аныкталды.
Тергөө изоляторунун жетекчилигине анын ордуна башка бирөөнү алмаштырып туруу маселесин карап чыгуу сунушталды.
А. Тиленбаев, Н. Камчибеков жана А. Мадумаровдор кармалган тергөө камерасындагылардан кармоо шарттары боюнча арыз түшкөн жок.
А. Тиленбаев ден соолугунун абалына байланыштуу арызданды. Анын кан басым жогору экен.
А. Мадумаров Акыйкатчынын кызматкерлерине ден соолугу боюнча даттанды. Анын экинчи типтеги кант диабети оорусу бар экени, электрокардиостимулятор коюлганы белгилүү болду.
Ошондой эле текшерүү маалында камакта кармалган аялдар менен пикир алышуу болду, алар кармоо шарттарына эч кандай даттануу айтышкан жок.
Аны менен катар, камакта кармалган Д. Кутманова жүрөктүн кемтиги оорусу бар экенин айтып, жүрөктүн клапанын тез арада алмаштыруу зарылдыгын белгилеп, анын маселесин кароону тездетүүнү өтүндү.
Баардык кармалгандар өз маалында жана белгиленген убакытта күн сайын сыртка эс алууга чыгарылат.
Акыйкатчы институту абактын жетекчилигин кармалгандардын укуктарын сактоону камсыз кылууга чакырды.
Акыйкатчы институтунун кызматкерлери жабык мекемелердеги, анын ичинде №1 тергөө абагындагы камалгандардын кармоо шарттарына туруктуу негизде мониторинг жүргүзүп келет.
8-сентябрда Институттун кызматкерлери № 1 тергөө абагында болушуп, камакта кармалгандардын шарттары менен таанышты.
№ 1 тергөө абагынын кызматкерлери камераларды, анын ичинде Равшан Жеенбеков, Азимбек Бекназаров, Жеңиш Молдокматов жана Кубанычбек Кадыровдор кармалып жаткан камераларды көрсөтүштү. Акыйкатчы институтунун кызматкерлери барган учурда аларды сотко алып кетишкендиктен камерада болушкан эмес.
Жеенбеков кармалган камерада муздаткыч, тамак жылытуу үчүн электр плиткасы, нан бышыргыч болгон.
Камера биринчи кабатта жайгашкан, алгачкы кароодо ным жыттанган жок, косметикалык оңдоодон өткөн. Имараттын тышындагы дубалда суу агып саргарып калган изи байкалат, бирок ички дубалдар кургак.
Аталган камерда 5 адам кармалууда, бул улуттук мыйзамдарда каралган нормалардын талаптарына жооп берет. Кармалып тургандарды сурамжылоо жүргүзгөндө баардык кармалгандар мурда соттолбогон жарандар экени белгилүү болду.
№ 1 тергөө абагынын кызматкерлери берген маалыматка таянсак, Равшан Жеенбековду биринчи кабаттагы камерага бир аз мурда которушкан, анткени экинчи кабатта оңдоо иштери жүрүп жатат.
Ошондой эле Акыйкатчы институтунун кызматкерлери башка камераларды дагы карап чыгышты.
Жеңиш Молдокматова жана Кубанычбек Кадыровдун камераларын кароодо кармоо шарттарынын одоно бузулган учурлары аныкталган жок.
Азимбек Бекназаров кармалган камера авариялык абалда.
Мониторингдин жыйынтыгы менен Акыйкатчы институту биринчи кабаттагы авариялык абалдагы камераларда камакта жаткандарды көчүрүүнү талап кылууда.
Буга чейин, 25-26-августта Акыйкатчы институтунун кызматкерлери, ошондой эле Акыйкатчынын орун басары Айчурок Назаралиева № 1 тергөө абагына Жогорку Кеңештин депутаттары Г. Кожокулова жана Ш. Атазов төрагалык кылышкан депутаттык комиссия менен биргеликте өткөн мониторингге катышкан.
1-тергөө абагында Ж. Молдокматов, А. Бекназаров, Р. Жеенбеков, Э. Бекчоро, Б. Асанов, К.Кадыров, М.Баязов, К.Дуйшебаев, А.Акматовдор кармалган камераларды карап чыгышкан.
Бекназаров сот жыйындарынын учурунда күзөтчүлөр ага суу бербей жатышканын айтып даттанган.
Мындан тышкары сот отурумдарын өткөрүү шарттарына, тагыраагы, бул иш боюнча өтүп жаткан фигуранттардын 27 адам экенин, мындан тышкары күзөтчүлөр жана жыйындын катышуучулары болоорун эске алганда, отурум өтүп жаткан зал чакан болуп, эл батпай калып жатканына арызданышкан. Ошондой эле айыпталуучулар соттор эмне деп айтып жатышканын укпай калышаарын белгилешкен.
Равшан Жеенбеков анын камерасында суткасына эки ирет, үч сааттан кем эмес узак тинтүүлөр жүрүп жатканын айтып даттанган.
Алар ошондой эле камераларда тиешелүү вентиляциянын жок экенин билдиришкен.
Мониторингдин жыйынтыгы менен КРнын Акыйкатчысы (Омбудсмен) Джамиля Джаманбаева Жогорку Соттун жана Жаза аткаруу кызматынын жетекчилигине адам укуктары боюнча эл аралык нормалардын, жалпы таанылган принциптердин жана өлкөнүн улуттук мыйзамдарынын алкагында укуктарды сактоону камсыздаш үчүн зарыл болгон чараларды кабыл алуу талабы менен расмий кат жөнөттү.
Акыйкатчы институту укук коргоо органдарын аэропортто милиция кызматкерлери тарабынан кармалган К. А. аттуу аялдын укуктарын сактоону камсыздоого чакырат.
Буга чейин кармалган аялдын апасы милиция кызматкерлери кызынын ымыркай баласы бар экенине карабай кармап кетип анын укугун бузганы тууралуу ЖМКга билдирген.
Милиция берген маалыматка таянсак, аял издөөдө жүргөн жана аны КРнын Кылмыш кодексинин 209-беренеси боюнча кармашкан.
Акыйкатчынын Ош областындагы ыйгарым укуктуу өкүлчүлүгүнүн кызматкерлери убактылуу кармоочу жайда кармалган К. А.га барышты.
Ал Бишкектеги ооруканалардын биринде кайра жандандыруу бөлүмүндө оор абалда жаткан баласы үчүн тынчсызданып жатканын айтты.
Институттун кызматкерлери Бишкектеги аялдын баласы жаткырылган оорукананын жетекчилиги менен байланышты.
Дарыгерлер берген маалыматка таянсак, баланын абалы оор, ал реанимация бөлүмүндө жатат.
Акыйкатчы институту бала менен аялдын укуктарын сактоону камсыздоого чакырат.
Институттун кызматкерлери К. А.нын ишин мониторинг кылууну улантат.
Акыйкатчы институнун Балдардын, аялдардын жана үй-бүлөнүн укуктарын коргоо боюнча бөлүмүнүн башчысы Наиля Токтосунова баш коргоо чарасын кабыл алууда К. А.нын баласынын абалы оор экенин, учурда ага апасы абдан керек экенин эске алууну белгилеп сотко кайрылды.
“Кармалган аялдын жашы жете элек төрт баласы бар. Жолдошу менен ажырашып кеткен. Сотту ушул жагдайларды эске алууга жана камак менен байланышпаган баш коргоо чарасын тандап алууга чакырабыз”,-дейт Токтосунова.
Бишкекте КРнын Акыйкатчысы (Омбудсмен) Джамиля Джаманбаева жана Түркиянын башкы Акыйкатчысы Шереф Малкоч адам укуктарын коргоо жаатында кызматташуу жөнүндө меморандумга кол коюшту.
Документте Кыргызстан менен Түркиянын Акыйкатчы институттарынын ортосунда адам укуктары коргоо боюнча жалпы таанылган принциптер жана эл аралык нормаларга ылайык биргелешкен иш-аракеттер каралган.
“Түркия Республикасында учурда 35 миңге чукул кыргызстандыктар жашап эмгектенип жүрүшөт, анын ичинен 6 миңден ашууну иштөөгө уруксаат алып иштешет, 30га чукул адам жабык жайларында кармалып жатышат, башкача айтканда, Түркия мамлекетиндеги жарандарыбыздын укуктарынын корголушуна дагы көңүл буруу бүгүнкү күндүн талабы болууда”,-деди Джаманбаева.
Акыйкатчылар Түркиядагы Кыргызстандын жана Кыргызстандагы Түркиянын жарандарынын укуктары жана эркиндиктери бузулган белгилүү учурлар жөнүндө өз маалында бири-бирине эскертүү берүүнү макулдашышты.
Шереф Малкоч аталган документ Кыргызстан менен Түркиянын жарандарынын укуктарынын сактоону камсыздоо боюнча кызматташтыкты күчөтөт деп белгиледи.
“Эки өлкөнүн Акыйкатчы институттары алардын аймагында жүргөн өздөрүнүн жарандарынын укуктары бузулган учурда колдоо көрсөтүүгө макулдашты. Биз абдан маанилүү документке кол койдук, ал адам укуктары үчүн күрөшүүдө бизди күчтүү кылмакчы”,-деди Шереф Малкоч.