Бишкекте эркек киши жарандык никеде жашаган аялын үтүк менен күйгүзүп кыйнаган

06-октябрь 2023

КРнын Акыйкатчысы (Омбудсмен) Джамиля Джаманбаева укук коргоо жана сот органдарын, ошондой эле прокуратура органдарын 1985-жылы туулган Э. У. аттуу жарандык жолдошунун зомбулугуна кабылган аялдын укуктарын сактоону камсыздоого чакырды.

Акыйкатчы институтуна 34 жаштагы аял арыз менен кайрылган.

2023-жылы 14-сентябрда аны жарандык күйөөсү катуу сабагандан кийин билектерин ысык үтүк менен басып күйгүзүп, андан кийин зордуктаган.

Аялдын айтымында, мунун баары анын кичинекей кызы башка бөлмөдө отурган кезде, алардын батиринде болгон.

Аял зордукчунун колунан араң кутулуп ич кийими менен, жылаңайлак көчөгө качып чыккан.

Ал күзөтчүнүн күркөсүнө жашынып, кошуналарынан көмөк сураган.

Коңшулары аны жумушка жеткиришип, ал жерден аялга зарыл болгон жардамды көрсөтүшкөн.

Ошол эле күнү аял милицияга кайрылган.

Аялдын жактоочусунун айтымында, 15-сентябрда Бишкек шаарынын Октябрь  райондук ички иштер башкармалыгынын тергөө кызматы тарабынан КРнын Кылмыш кодексинин 154-беренесинин 1-бөлүмүнүн белгилери боюнча кылмыш иши козголгон.

Анын жарандык күйөөсүн 15-сентябрда кармашкан. 16-сентябрда Бишкек шаарынын Октябрь райондук соту эркекти 1-тергөө абагына эки айга камоо тууралуу баш коргоо чарасын кабыл алган.

Бирок аялдын жарандык күйөөсүнүн жактоочусу соттун чечимин жогору турган инстанцияга даттанган. Бүгүн, 6-октябрда Бишкек шаардык соту апелляциялык арызды карайт.

Жабырлануучу сот анын жарандык жолдошун эркиндикке кое берет жана ал кайрадан ага кордук көрсөтөт деп коркуп жатат.

“Мен мурда өлүмдөн коркчу эмесмин, ал тургай бул тууралуу ойлочу да эмесмин. Мен азыр абдан коркуп калдым, кичине эле добуш болсо калтырап кетем. Башымдан өткөргөн азап-тозок кайра башталабы деп чочулайм. Күйөөм мурда эле уруп-сабап, зордуктап жүрчү. Бирок мен кимдир-бирөөгө айткандан кооптончумун, анткени ал “кызымды алып кетем, сен аны эч качан көрбөйсүң” деп коркутчу. Анан калса ал мен укук коргоо органдарына кайрылсам, баары бир жазадан кутулуп кетчүдөй сезилчү. Азыр дагы ошентип кооптонуп жатам. Мен өзүмдүн кызым үчүн корком”,-деп ыйлады аргасы кеткен аял.

Жактоочунун айтымында, ал ишин жактап жаткан аял көп жылдар бою жарандык жолдошунун зомбулугуна кабылып келген, бирок бул тууралуу жакындарына жана укук коргоо органдарына айткандан корккон, себеби жолдошу жакшы тааныштары аркылуу жазаланбай калат деп ойлогон.

Материалга таянсак, аялдын жарандык жолдошу - American school жоопкерчилиги чектелген коомунун директору болуп саналат.

Акыйкатчы  тиешелүү органдарды  жабырлануучунун укуктарын коргоону камсыз кылууга жана аял кайрадан зомбулукка кабылуусуна жол бербөөгө чакырат.

Акыйкатчы Бишкек шаардык ички иштер башкармалыгынын жетекчилигин, ошондой эле калаанын прокурорун аталган ишти жеке көзөмөлгө алууга чакырат.

Акыйкатчы институту ошондой эле жабырлануучунун психологиялык көмөк алуусуна колдоо көрсөттү.

Акыйкатчы Джамиля Джаманбаева Жалал-Абад шаарындагы тергөө абагына барды

04-октябрь 2023

КРнын Акыйкатчысы (Омбудсмен) Джамиля Джаманбаева Жалал-Абад шаарындагы аялдар жана жашы жете элек өспүрүмдөрдүн тергөө абагына барды.

Акыйкатчы кармалып тургандардын кармоо шарттары менен таанышты. Баардыгы болуп аталган абак 67 орунга эсептелген. Башкы укук коргоочу барган учурда аталган жабык мекемеде 37 адам бар экени белгилүү болду. Алардын 23ү-аялдар, 14ү-өспүрүмдөр (үчөө кыздар).

Акыйкатчы камерларга кирип абакта жаткан аялдар жана өспүрүмдөр менен алардын укуктары тууралуу сүйлөштү.

Камералардын бириндеги аял абактын кызматкерлери жок өзүнчө сүйлөшкүсү келгенин айтты. Ал соттун ага карата чыгарган баш коргоо чарасы боюнча чечимге-тергөө абагында кармалып турганына нааразы болду.

Дагы башка бир камерада кичинекей кызы менен камалган 32 жаштагы аял кызынын ооруп жатканын, тагыраагы анын баш мээсинде кан басымы жогору экенин айтып арызданды. Акыйкатчы барган учурда эки жашка толоюн деп калган кыз бешикте уктап жаткан. Абак кызматкерлеринин айтымында, балалуу аялга сейилдөөчү камерада баласы менен жүрүүгө мүмкүндүк берилет.

Тиешелүү мамлекеттик органдардын берген маалыматына таянсак, аялдын 5 жаштагы уулун анын бир тууган эжесинин кароосуна беришкен.

Ноокен райондук сотунун чечими менен аялды тергөө абагына эки айга камашкан. Ал анын жана баласынын укуктарын коргоону сурап кайрылды.  

Ошондой эле башка камерада 31 миң 500 сом карызы  үчүн камалган аял бар экен. Прокуратура берген маалыматка таянсак, ал аталган карызды 2023-жылдын 26-сентябрында төлөп берген. Бирок ошого карабай соттун чечими менен эки айга камалган.

Акыйкатчы тергөө абагындагылардын арыз-даттанууларын жеке көзөмөлүнө алды.

Акыйкатчы сот жана укук коргоо органдарына, ошондой эле прокуратура органдарына кармалган аялдардын жана баланын укуктарын сактоону камсыз кылуу чакырыгы менен кайрылды.

Пресс-релиз жарыялана турган маалда аялдын жактоочусу Акыйкатчы институтуна Ноокен райондук соту балалуу аялдын иши боюнча чечим чыгарганын кабарлады. Соттун чечимине ылайык, аялды эки жылга пробация колдонуу менен абактан бошотушкан.

Мындан тышкары абакта Акыйкатчы институту кейсин карап жаткан аял жок болуп чыкты. Сөз Бишкек аэропортунан кармалып жана Ошко жөнөтүлгөн К. А. тууралуу болуп жатат.

Тергөө абагынын кызматкерлеринин берген маалыматына караганда, аны Ош шаарындагы убактылуу кармоочу жайга тергөө иштери үчүн жиберишкен. Бирок ал Ош шаарындагы убактылуу кармоочу жайда Акыйкатчы аталган мекемеде барган учурда жок болчу. Тергөө абагынын кызматкерлери Акыйкатчы аталган абакка келе турган күндүн алдында эле аялды жөнөткөнүн айтышты.

Белгилей кетсек, буга чейин, тактап айтканда сентябрь айында кармалган аялдын апасы милиция кызматкерлери анын кызынын укуктарын бузуп, ымыркай баласы бар экенине карабай алып кетишкенин ЖМКга маалымдаган эле.

Милиция берген кабарга таянсак, аял издөөдө жүргөн, аны КРнын Кылмыш кодексинин 209-беренеси боюнча кармашкан.

Тергөө абагына баргандан кийин Акыйкатчы шаардын чет жагына курулуп жаткан жаңы тергөө абагынын курулушу кандай жүрүп жатканы менен таанышты. Сузак районунун Таш-Булак айыл өкмөтүнө караштуу Арал участогунда жаңы тергөө изолятору курулуп жатыптыр.

Аталган жайдын курулушуна 1 гектар жер бөлүнүп берилген. Бул участокко төрт кабаттуу, 200 орунга эсептелген имарат курулууда, объект тергөө абагына тиешелүү боло турган стандарттарга ылайык курулууда.

Ошондой эле аталган жерге административдик имараттын курулушу каралган. Жаза аткаруу кызматынын кызматкерлери  берген маалыматка караганда, жаңы тергөө абагынын курулушу 2023-жылдын соңунда аяктаары күтүлүүдө.

Акыйкатчы Джамиля Джаманбаева Ош шаарындагы 5-тергөө абагына барды

29-сентябрь 2023

Акыйкатчы (Омбудсмен) Джамиля Джаманбаева Ош шаарына жана Ош областына жасаган иш сапарынын маалында 5-тергөө абагына барды.

Акыйкатчы аталган абак жайдын жетекчилигинин коштоосунда жабык мекемеде кармалагандардын кармоо шарттары менен таанышты. 

Башкы укук коргоочу барган учурда бул мекемеде 367 адам кармалып турганы белгилүү болду, баардыгы 500 адамды кармоого эсептелген. 

Камераларды тандап карап чыккан учурда, алардын биринде 4 адамга эсептелсе да, 8 киши камалып жатканы белгилүү болду.

Акыйкатчыга мекеменин баардык блокторун көрсөтүштү. Өмүр бою эркинен ажыратылгандар кармалган блокто эч ким жок экен - кармалып тургандардын бир аз мурда этап кылышыптыр.

Акыйкатчы 5-тергөө абагынын жетекчилиги менен биргеликте камераларга кирип жана кармалып жаткандар менен алардын укуктары тууралуу сүйлөштү.

Жалпысынан абакта кармалгандар кармоо шарттарына даттанышкан жок. Бирок сотто алардын укуктарын коргоону өтүнүштү.

Баардык камералар ным жыттанат, 5-тергөө абагынын имараты абдан эле эскилиги жетип калган. Камераларды карап чыгышкандан кийин Акыйкатчы жана аталган абактын жетекчилиги бул көйгөйдү талкуулашты.

“Белгилүү болгондой, 5-тергөө абагынын имараты эски, ал 1890-жылдарда курулган, бул жерде Алымбек датканын уулу Камчыбек камалган”,-деп айтышты Акыйкатчыга мекеменин кызматкерлери.

Джамиля Джаманбаева Министрлер кабинетин 5-тергөө абагын шаардын чет жагына көчүрүү маселесин чечүүнү ылдамдатууга чакырат.

“5-абакта кармалгандардын кармоо шарттары тиешелүү талаптарга жооп бербейт. Бул адам укуктарын бузуу болуп саналат. Мен 5-тергөө абагынын шаардын четине салына турган жаңы имаратынын курулушу боюнча ишти тездетүүнү абдан сунуштайм”,-деди Акыйкатчы.     

Расмий органдардын берген маалыматына таянсак, бул жабык мекеме шаардын четине көчүрүшү зарыл болгон объектилердин тизмесине кирген. Азыркы учурда жаңы тергөө изолятору курула турган жерди тандоо маселеси каралып жатат.    

Андан ары Акыйкатчы Ош шаардык ички иштер башкармалыгынын (ИИБ) убактылуу кармоочу жайына барып, кармалып тургандардын абалы менен таанышты. Убактылуу кармоочу жай ИИБдин имаратынын эң алдыңкы кабатында жайгашкан.

Кармалган аялдардын бири өзүн адвокатмын деп тааныштырып, укуктары бузулуп жатканына даттанды.

Аны “бейбаштык” беренеси боюнча кармашкан. Акыйкатчы анын арызын угуп жана көпкө чейин пикирлешти.

Убактылуу кармоочу жайдын кызматкерлери аялды Акыйкатчы аталган жайга келээрден жарым саат мурда алып келишкенин билдиришти.

Башка камераларда кармалгандар кармоо шарттарына даттанышкан жок. Ош шаардык ИИБдин башчысы Акыйкатчыга адам укуктарынын сакталышын коргоо боюнча кабыл алынып жаткан чаралар тууралуу айтып берди.