
КРнын Акыйкатчысынын (Омбудсмен) аппаратынын жетекчиси Аскат Азарбеков Астана шаарында Европа Кеңеши жана Евробиримдиктин өкүлчүлүгү уюштурган Борбор Азиядагы укуктун үстөмдүгү боюнча программасынын аймактык жетекчилик комитетинин экинчи жыйынына катышты.
Программанын башкы максаты - адам укуктарын, демократияны жана укуктун үстөмдүгүн европалык жана башка эл аралык стандарттарга ылайык чыңдоо жолу менен жарандардын жашоосун жакшыртуу.
Жыйындын жүрүшүндө 2020-жылдан 2023-жылга чейинки аралыкта Борбор Азиядагы Адам укуктары боюнча программанын ишмердүүлүгүнүн жыйынтыгын тааныштырышты, ошондой эле Борбор Азиянын өлкөлөрү менен Европа Кеңеши жана Евробиримдиктин укуктун үстөмдүгү маселелери боюнча кызматташтыгынын негизги артыкчылыктары менен келечегин белгилешти.
Аппараттын жетекчиси өз сөзүндө Акыйкатчы институту менен Евробиримдиктин, Европа Кеңешинин адам укуктары жаатында эл аралык стандарттарды колдонуу маселелери боюнча кызматташтыгынын маанилүү экенин баса белгиледи
Ошондой эле ал аймактык деңгээлде адам укуктары менен эркиндиктеринин жогорку стандарттарын киргизүү багытында көбүрөөк тыгыз кызматташуу ниетин билдирди. Адам укуктары жаатында стандарттарды натыйжалуу колдонуу үчүн аталган программаны улантуунун алкагында аппарат жетекчиси Бишкекте Адам укуктары боюнча борборазиялык хаб түзүүнү колдоону өтүндү.
Аталган институттун негизги миссиясы - борборазиялык аймакта адам укуктарынын жогорку баалуулуктарын изилдөө жана илгерилетүү, адам укуктары менен эркиндиктерин коргоонун эң мыкты тажрыйбаларын жалпылоо жана бул аймакка аларды киргизүү, адам укуктарына байланыштуу маселелерди талкуулоо жана сунуштарды иштеп чыгыш үчүн бирдиктүү аянтчаны түзүү, адам укуктарынын баардык маселелерине илимий ыкма, Борбор Азиянын өлкөлөрүнүн мыйзамдарын эл аралык стандартка интеграциялоо жана системалаштыруу болмокчу.
Жыйында Акыйкатчы институтунун Бишкекте Адам укуктары боюнча борборазиялык хаб түзүү боюнча сунушу колдоо тапты.
Акыйкатчы (Омбудсмен) институту КРнын Конституциялык соту менен адам укуктарын жана эркиндиктерин коргоо боюнча ишин күчтөндүрүүгө ниеттенүүдө, анткени тыгыз кызматташуу Кыргызстандагы адам укуктарына байланышкан жагдайды жакшыртууга өбөлгө болмокчу. Бул тууралуу бүгүн Конституциянын 30 жылдыгына арналган “Конституция укуктук, демократиялык мамлекетти куруунун негизи катары” деп аталган эл аралык илимий-практикалык конференцияда КРнын Акыйкатчысы (Омбудсмен) Джамиля Джаманбаева билдирди.
Акыйкатчы Кыргызстан эгемендикке жетишкенден учурдан тартып, өлкөнүн Конституцияны кабыл алышы кыргыз мамлекетүүлүгүнүн кайра жаралышынын, ошондой эле өлкөнүн негизги мыйзамында чагылдырылган негизги адам укуктары жана эркиндиктерин аныктоонун тарыхый маанилүү баскычы болуп калганын белгилеп өттү.
“Кыргыз Республикасынын Конституциясы кабыл алынган учурдан бери ал алмашып, өзгөртүүлөр киргизилип келгенине карабай, адам укуктарына ар дайым өзгөчө көңүл бөлүнүп келгени кубандырат. Кыргызстанда адам укуктары боюнча эл аралык стандарттардын нормалары дагы өлкөнүн Баш мыйзамында ордун таап келет. Өлкөнүн негизги мыйзамы катары Конституция адамдын жана жарандын укуктарын камсыздаш үчүн абдан негиздүү мааниге ээ, КРнын Конституциясынын талаптарына башка ченемдик укуктук актылардын дал келишин камсыздоодо да чечүүчү ролду аткарып келет”.
Акыйкатчы адам укуктары менен эркиндиктерин камсыздоодо Конституциялык соттун ролу абдан жогору экенин, анткени адамдардын тагдырына, коомго жана бүтүндөй мамлекетке таасир бере турганын баса белгиледи.
“Мыйзамга ылайык, КРнын Акыйкатчысы Кыргызстандын Конституциялык сотуна мыйзамдарды жана айрым ченемдик укуктук актыларды конституциялык эмес тааныбоо жөнүндө кайрылууга укуктуу. Акыйкатчы институту адамдын Баш мыйзамдагы укуктарын жана эркиндиктерин коргоонун алкагында Конституциялык сот менен өзүнүн ишмердүүлүгү боюнча тыгыз байланышта, мындан улам биздин институт аталган багытта жана жалпы эле Конституциялык сот менен өз ишин күчтөндүрүүгө ниеттенүүдө”,-деп сөзүн жыйынтыктады Акыйкатчы.
КРнын Акыйкатчы (Омбудсмен) институтунун жетекчилигинин жарандарды жеке кабыл алуусунун графиги
КРнын Акыйкатчысы (Омбудсмени) Джамиля Джаманбаева — шаршемби, саат 14.00дөн 17.00гө чейин
КРнын Акыйкатчысынын (Омбудсменинин) орун басары Шухрат Айтиев — бейшемби, саат 10.00дөн 18.00гө чейин
КРнын Акыйкатчысынын (Омбудсменинин) орун басары Айчүрөк Назаралиева — дүйшөмбү, саат 10.00дөн 18.00гө чейин
Акыйкатчынын аппаратынын жетекчиси Аскат Азарбеков — дүйшөмбүдөн тарта жума күнгө дейре, саат 10.00дөн 18.00гө чейин
Жарандарды жеке кабыл алуу 0312 66 32 80 телефонуна алдын ала катталуу боюнча жүргүзүлөт.
КРнын Акыйкатчысы (Омбудсмен) Джамиля Джаманбаева жана Россиянын адам укуктары боюнча ыйгарым укуктуу өкүлү Татьяна Москалькова видео байланыш аркылуу сүйлөштү.
Тараптар Кыргызстан менен Россиянын жарандарынын укуктарын жалпы таанылган принциптер жана эл аралык укуктардын нормаларына ылайык коргоо жаатындагы кызматташтыкты күчтөндүрүү тууралуу талкуулашты.
Кыргызстандын Акыйкатчысы жана Россиянын адам укуктары боюнча ыйгарым укуктуу өкүлү Россиядагы кыргызстандык мигранттардын укуктарын коргоо, ошондой эле Кыргызстандагы Россиянын жарандарынын укуктары боюнча биргелешкен иш-аракеттердин зарылдыгы боюнча пикир алышты.
Джамиля Джаманбаева Кыргызстан менен Россиянын жарандарынын укуктарын коргоо боюнча институттардын ортосундагы кызматташтык динамикалуу өнүгөрүнө ишенерин айтты.
“Мен биздин институттардын ортосундагы өз ара аракеттенүү өнүктүрүүгө кызыкдармын жана кызматташтыкты ар түрдүү аспектилеринде, тактап айтканда, кызматташтык жана эки мамлекеттин укуктары жана эркиндиктери бузулган жарандарына ыкчам көмөк берүү боюнча мамилелерди күчтөндүрүү зарыл экенин белгилейм. Биз Россиядагы мигранттардын жүрүү шарттарын жакшыртууга багытталган ар бир кадамды жана көңүл бөлүүнү баалайбыз”,-деп белгилеп өттү өз сөзүндө Кыргызстандын Акыйкатчысы.
Джамиля Джаманбаева Кыргызстандын Акыйкатчы институту Москва (Россия) шаарынын адам укуктары боюнча ыйгарым укуктуу өкүлү Татьяна Потяевага Москва шаарындагы 2-абакта жаткан Кыргызстандын жаранына карата көмөгү үчүн ыраазычылык билдирерин баса белгиледи.
Татьяна Москалькова Россиядагы кыргызстандык мигранттардын жүрүү шарттарын жеңилдештиш үчүн мыйзамдуу деңгээлдеги чаралар колдонулуп жатканын белгиледи.
“Бизге Кыргызстандын жарандарын Россиядан чыгаруу жөнүндө кайрылуулар көп келет. КРнын айрым жарандарына аларды Россиянын аймагында калтыруу үчүн биз көмөк көрсөттүк, анткени алардын үй-бүлөлөрү бул жакта. Биздин мыйзамдарга ылайык, паспортту жоготуп алгандыгы жөнүндө өз маалында эскертпеген учурда адам милдетүү түрдө өлкө чегинен мажбурлап чыгарылат. Башка жолу жок. Буга байланыштуу мен мындай бузууларга административдик айып пул же болбосо өлкөдөн чыгаруу карала тургандай өзгөртүү киргизүүнү сунуштап жатам. Документти Юстиция министрлиги карап жатат. Мындай чаралар мигранттарга айып пул төлөп, өлкөдөн чыгарылбастан, Россияны аймагында андан ары жүрүүсүнө көмөк болмокчу”,-деп айтты Татьяна Москалькова.
Сүйлөшүүлөрдүн жыйынтыгы менен Кыргызстандын Акыйкатчысы жана Россиянын адам укуктары боюнча ыйгарым укуктуу өкүлү Кыргызстандан барган эмгек мигранттарынын укуктарын коргоого байланыштуу бир нече маселелер боюнча өз ара түшүнүшүүгө жетишти.
Негизинен адам укуктары жаатында Россиянын мыйзамдарын билүүгө ыктыярчыларды же болбосо волонтерлорду даярдоо боюнча көмөктөшүү тууралуу да сүйлөшүү жүрдү.
Ыктыярчылар —укуктары бузулган кыргызстандык мигранттарга жардам бере турган Россиянын жарандары болмокчу.